System Informacji Przestrzennej Wrocławia

---

Mapa przyrodnicza

Zawartość

Szczegółowa informacja o większości obiektów przyrodniczych widocznych na mapie jest dostępna po ich identyfikacji.

Przyroda w mieście

Gospodarka drzewostanem

Zezwolenia na usunięcie drzew/krzewów WSR - dane prezentowane są obecnie w mapie "Sprawy WSR dot. usuwania drzew i krzewów", dane archiwalne będą sukcesywnie przenoszone do nowego zbioru danych.
Pozostałe dane są obecnie weryfikowane i będa publikowane w nowej formie w najbliższym czasie.

Formy ochrony przyrody

• Parki krajobrazowe
• Obszary "Natura 2000"
• Dolina Widawy
• Las Pilczycki
• Łęgi nad Bystrzycą
• Grądy w Dolinie Odry
• Grądy Odrzańskie
• Kumaki Dobrej
• Użytki ekologiczne
• Dwa zbiorniki wodne wraz z otaczającym obszarem leśnym na terenie Janówka
• Obszar na terenie Nowej Karczmy
• Starorzecze "Łacha Farna"
• Pomniki przyrody

Elementy systemu zieleni

• Ogrody działkowe
• Parki
• Zieleńce, skwery, bulwary i inne
• Lasy

Ochrona wód

• Granice zarządów zlewni
• Strefy ochronne ujęć wody
• Zbiorniki GZWP

Obszary specjalne

• Obszar ograniczonego użytkowania dla Lotniska Wrocław-Strachowice

Formy ochrony przyrody

W art. 6 ustawy o ochronie przyrody określony został zamknięty katalog form, w których chroniona jest przyroda na terenie Polski.
Należą do nich:

• formy ochrony obszarowej - parki narodowe, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000,
• formy ochrony obiektowej - pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo – krajobrazowe,
• formy ochrony gatunkowej - roślin, zwierząt i grzybów.

Na terenie Wrocławia ustanowiono następujące formy ochrony przyrody: 1 park krajobrazowy, 6 obszarów Natura 2000, 3 użytki ekologiczne, oraz 111 pomników przyrody.

Parki krajobrazowe

Obejmują obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.

• Park Krajobrazowy „Dolina Bystrzycy” – utworzony w dniu 27 października 1998 r. Leży na obszarze Gmin: Wrocław, Kąty Wrocławskie, Mietków, Sobótka, Miękinia. Celem ochrony jest dolina rzeki Bystrzycy o charakterze nizinnym z licznymi starorzeczami oraz zbiornik Mietków, jako cenne miejsce bytowania ptaków. Akty prawne: Rozporządzenie Nr 17 Wojewody Wrocławskiego z 27.10.1998 r. (Dz. Urz. Wojewody Wrocławskiego Nr 19, poz. 210); Rozporządzenie Wojewody Dolnośląskiego z 21.11.2006 r. (Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 252, poz. 3735); Rozporządzenie Nr 24 Wojewody Dolnośląskiego z 28.11.2008 r. (Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 317, poz. 3923).

Obszary natura 2000

– to obszary specjalnej ochrony ptaków, specjalne obszary ochrony siedlisk lub obszary mające znaczenie dla Wspólnoty, utworzone w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty.

• Dolina Widawy PLH020036
  Głównymi walorami przyrodniczymi obszaru są ekosystemy związane z dolinami rzecznymi.
• Położenie obszaru: znajduje się w województwie dolnośląskim, regionie wrocławskim, obejmuje też region miasta Wrocławia, rozciąga się wzdłuż rzeki Widawy aż do jej ujścia i dalej wzdłuż Odry (km 261-269) oraz wzdłuż Lasu Rędzińskiego (w granicach administracyjnych Wrocławia).
• Opis obszaru: Obejmuje głównie tereny zalewowe w obrębie wałów, ale w niektórych miejscach wykracza poza wały (do 1.5 km od doliny Odry). Pokrycie terenu stanowią przede wszystkim nadbrzeżne zbiorowiska roślinne, w tym lasy łęgowe - częściowo przesuszone i zgrądowiałe na obszarze poza wałami przeciwpowodziowymi.
• Szata roślinna: Typy siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej (10 typów) pokrywają około 60% powierzchni obszaru. Najistotniejszą wartością są dobrze zachowane lasy łęgowe dębowo-wiązowo-jesionowe, zajmujące blisko 1/3 powierzchni obszaru; duży udział w pokryciu obszaru mają też grądy. Niewielkie płaty zajmują łęgi wierzbowo-topolowe w różnych stadiach sukcesji, starorzecza, ziołorośla nadrzeczne, łąki selernicowe (Cnidion dubii) i trzęślicowe (Molinion caeruleae).
• Zwierzęta: Obszar jest bardzo ważną ostoją fauny związanej z naturalnymi lasami dolin rzecznych. Z nietoperzy występują tu nocek duży (Myotis myotis), łydkowłosy (Myotis dasycneme), mopek (Barbastella barbastellus), z płazów zaś duże populacje traszki grzebieniastej (Triturus cristatus) i kumaka nizinnego (Bombina bombina). Bardzo bogaty jest świat bezkręgowców, których z listy Natura występuje aż 7 gatunków w tym bardzo istotne w skali całego regionu populacje przelatki maturny (Hypodryas maturna), barczatki kataks (Eriogaster catax), pachnicy dębowej (Osmoderma eremita), kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo), czerwończyka nieparka (Lycaena dispar), a także gatunki częste jak oba modraszki. Sama rzeka Widawa jest istotnym siedliskiem naturowych gatunków ryb.
• Las Pilczycki PLH020069 -
  Obszar pełnił tradycyjnie funkcje lasu podmiejskiego.
• Położenie obszaru: Obszar znajduje się w województwie dolnośląskim, regionie miasta Wrocław. Obszar Lasu Pilczyckiego położony jest na peryferiach miasta Wrocław, u zbiegu Odry i jej lewobrzeżnego dopływu – Ślęży.
• Opis obszaru: Tradycyjnie pełnił funkcje lasu podmiejskiego, stąd zachował ciągłość struktury i funkcji z dawnymi lasami łęgowymi doliny Odry, pomimo regularnie prowadzonej, ekstensywnej gospodarki leśnej. W chwili obecnej prawie 90 ha obszaru jest zajętych przez dobrze i doskonale wykształcone siedliska leśne, pozostałą część zajmują łąki kośne, trzcinowiska i szuwary.
• Szata roślinna: Łącznie znamy stąd 7 siedlisk przyrodniczych, a pokrywają one ponad 80% powierzchni obszaru. Kluczowe znaczenie dla obszaru mają łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe; łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe; grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny. Z kolei spośród ciekawszych roślin odnotowano występowanie śnieżyczki przebiśnieg Galanthus nivalis (zanotowanej w Konwencji Waszyngtońskiej CITES) oraz będące pod ochroną bluszcz pospolity Hedera helix oraz kalina koralowa Viburnum opulus
• Zwierzęta: Obszar jest kluczowym dla zachowania dużych populacji bezkręgowców związanych z martwym drewnem drzew liściastych na Dolnym Śląsku. Występuje tu jedna z dwóch największych populacji pachnicy dębowej Osmoderma eremita w Polsce południowo-zachodniej, bardzo liczna jest także populacja kozioroga debosza Cerambyx cerdo którego główne centrom występowania w kraju przypada właśnie na dolinę Odry. Istotne jest także występowanie stabilnej populacji przeplatki maturny Hypodryas maturna. Dla zachowania tego zespołu bezkręgowców, a także występujących tu nietoperzy z Załącznika II konieczna jest ochrona siedlisk leśnych, również zachowanych w stopniu doskonałym lub bardzo dobrym.
• Łęgi nad Bystrzycą PLH020103 -
  Na całym obszarze dominują zbiorowiska leśne, oraz mozaika łąk, pastwisk i pól uprawnych.
• Położenie: Obszar znajduje się w województwie dolnośląskim, regionie miasta Wrocław oraz Wrocławskim, obejmuje dolinę rzeki Bystrzycy od Kątów Wrocławskich do Leśnicy we Wrocławiu, a także odcinek doliny Strzegomki od Stoszyc do ujścia tej rzeki do Bystrzycy.
• Opis obszaru: Na całym obszarze dominują zbiorowiska leśne, oraz mozaika łąk, pastwisk i pól uprawnych.
• Szata roślinna: Obszar stanowi uzupełnienie sieci w zakresie ochrony siedlisk związanych z doliną dużej rzeki, a zwłaszcza lasów łęgowych (91E0, 91F0) i grądów, jak i łąk - trzęślicowych i selernicowych, typowo tu wykształconych i świetnie zachowanych.
• Zwierzęta: Na opisywanym terenie odnotowano 25 gatunków "naturowych", w tym 13 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG.
• Grądy w Dolinie Odry PLH020017 –
  W obszarze znajduje się jeden z większych kompleksów leśnych (grądów i łęgów) w dolinie Odry.
• Położenie: Obszar znajduje się w województwie dolnośląskim, regionie wrocławskim, w dolinie Odry pomiędzy Wrocławiem a Oławą - w niewielkim procencie także w mieście Wrocław.
• Opis obszaru: Obszar obejmuje kilka kompleksów leśnych w dolinie Odry pomiędzy Wrocławiem a Oławą. Do obszaru włączono również fragmenty samej doliny rzecznej. Teren o dużej mozaice siedlisk - od suchych muraw i fragmentów borów na wydmach piaszczystych po roślinność wodną i szuwarową starorzeczy i oczek wodnych. Duża część fitocenoz łęgowych jest przekształcona w wyniku odcięcia od zalewów po obwałowaniu koryta Odry, jednak przy największych powodziach są one zalewane. Śródleśne polany wyróżniają się bogatą florą, a ich najcenniejsze fragmenty zachowały się na terenach wodonośnych Wrocławia.
• Szata roślinna: W obszarze znajduje się jeden z większych kompleksów leśnych (grądów i łęgów) w dolinie Odry, wraz z terenami łąkowymi, charakteryzujący się też dużą różnorodnością siedlisk podmokłych. Łącznie zidentyfikowano tu 11 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 16 gatunków z Załącznika II tej dyrektywy. Szczególnie bogata jest roślinność wodna i mokradłowa. Na tym terenie znajduje się m.in. jedno z najlepiej zachowanych stanowisk kotewki orzecha wodnego Trapa natans w dolinie Odry. Cenna jest też flora łąkowa.
• Zwierzęta: Obszar jest ważnym żerowiskiem nietoperzy, które w lasach nadodrzańskich zakładają wiele koloni lęgowych. Niemal pospolicie występują tu: bóbr i wydra, traszka grzebieniasta i kumaki, a w dolinie Odry i jej dopływach żyje aż 6 gatunków ryb z Załączników Dyrektywy Siedliskowej. Bogaty jest świat owadów – spośród gatunków „naturowych” spotykamy ich aż 7, w tym priorytetową pachnicę dębową oraz bardzo liczne populacje obu gatunków modraszków.
• Grądy Odrzańskie PLB020002 -
  Na obszarze stwierdzono występowanie 113 gatunków lęgowych ptaków.
• Położenie obszaru: Obszar znajduje sie w województwie dolnośląskim, regionach: wrocławskim, nyskim, opolskim oraz w małym procencie w mieście Wrocław, obejmuje 70-cio kilometrowy odcinek doliny Odry między Narokiem a Wrocławiem.
• Opis obszaru: Liczne cieki wodne, stare koryta rzeczne, pozostałości rozlewisk i stawów. Teren silnie zmeliorowany.
• Szata roślinna: Dolina pokryta jest lasami, łąkami, pastwiskami i polami uprawnymi. Lasy składają się przede wszystkim z drzewostanów dębowo-grabowych, jednakże zachowały się małe płaty zadrzewień olszowo-wiązowych i wierzbowo-topolowych.
• Zwierzęta: Stwierdzono tu występowanie 113 gatunków lęgowych ptaków. Jako duży i zwarty obszar łęgowych i grądów powstałych na łęgach, lasy te stanowią jedną z ostatnich ostoi dla wielu gatunków ptaków mających bardzo ograniczony zasięg występowania w kraju lub zagrożonych wyginięciem. Do takich gatunków należą: dzięcioł średni Dendrocopos medius (gatunek niemal nie występujący już w Europie na zachód od Polski; ściśle związany ze starymi dąbrowami), dzięcioł zielonosiwy Picus canus i dzięcioł zielony P. viridis (gatunki występujące w większych zagęszczeniach jedynie w lasach dolin rzecznych), muchołówka białoszyja Ficedula albicolis (w Polsce liczniej występująca jedynie w Puszczy Białowieskiej), kania czarna Milvus migrans i kania ruda M. milvus, gatunki drastycznie zmniejszające swoją liczebność w całym areale swojego zasięgu, trzmielojad Pernis apivorus (nieliczny ptak szponiasty w części zachodniej Polski, związany głównie z lasami dolin rzecznych), orlik krzykliwy Aquila pomarina (regularne coroczne obserwacje wskazują na możliwość gniazdowania tego gatunku związanego z podmokłymi lasami otoczonymi łąkami; poza niewielkim obszarem w woj., opolskim z 13 parami lęgowymi jedyne miejsce w południowo-zachodniej Polsce; gatunek zagrożony w skali europejskiej), kobuz Falco subbuteo (gatunek silnie zmniejszający swoją liczebność na terenie całej Europy). Większość z tych gatunków została zawarta w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Cały ten obszar stanowi miejsce licznego występowania grupy gatunków, które w katastrofalny sposób zmniejszają swoją liczebność, bądź wyginęły już zupełnie na obszarze Europy Zachodniej. Należą tu: bocian biały Ciconia ciconia, bocian czarny C. nigra, gąsiorek Lanius collurio, jarzębatka Sylvia nisoria, mazurek Passer montanus, oraz gatunki wyżej wymienione.
  Podobnie jest z gatunkami nie zagrożonymi, ale występującymi zwykle w wielu miejscach w niewielkiej liczbie, nie rzadko jako stanowiska pojedynczych par. Tu można wymienić m.in. świerszczaka Locustella naevia, strumieniówkę L. fluviatilis, rokitniczkę Acrocephalus schoenobaenus, remiza Remiz pendulinus i srokosza Lanius excubitor.
• Kumaki Dobrej PLH020078 -
  Na terenie obszaru występują liczne populacje kumaka nizinnego Bombina bombina.
• Położenie obszaru: Obszar znajduje się w województwie dolnośląskim, regionie wrocławskim, obejmuje dolinę rzeki Dobrej pomiędzy Bartkowem i Dobrzeniem oraz Dąbrowicą a Pawłowicami. W granicach miasta Wrocławia leży jedynie jego ułamkowy fragment.
• Opis obszaru: Dolina rzeki Dobrej jest uregulowana, jednak występują tu liczne obniżenia wypełnione wodą oraz stawy hodowlane, które stanowią doskonałe siedliska płazów.
• Szata roślinna: Odnotowano występowanie 7 siedlisk "naturowych" z których najbardziej interesujące są zmiennowilgotne łąki trzęślicowe.
• Zwierzęta: Występują bardzo bogate i wysokie liczebnie populacje kumaka nizinnego Bombina bombina oraz traszki grzebieniastej Triturus cristatus. Kolejnym walorem jest występowanie starych dębów ze stanowiskami pachnicy dębowej Osmoderma eremita i kozioroga dębosza Cerambyx cerdo.

Użytki ekologiczne

Są to zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.

• Dwa zbiorniki wodne wraz z otaczającym obszarem leśnym na terenie Janówka
• Rodzaj użytku ekologicznego: Śródleśne zbiorniki wodne.
• Obowiązująca podstawa prawna: Uchwała Nr L/1750/02 rady Miejskiej Wrocławia z dnia 4.07..2002 r. w sprawie wprowadzenia ochrony w drodze uznania za użytek ekologiczny dwóch zbiorników wodnych wraz z otaczającym terenem leśnym położonych na terenie Janówka, obręb Pracze Odrzańskie. (Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 163 z dnia 29 lipca 2002 r. poz. 2245).
• Opis obszaru:
  Zbiornik nr 1 – śródleśny zbiornik o charakterze starorzecza; brzegi zróżnicowane - przy N brzegu wykształcony szuwar – trzcina pospolita, pałka szerokolistna, turzyca. Wokół brzegu na lustrze wody występuje ciekawy zespół osoki aloesowatej i żabiścieku pływającego; miejsce rozrodu płazów (liczna ropucha szara, żaba trawna, żaba wodna); w lesie otaczającym zbiornik – konwalia majowa, sromotnik bezwstydny;
  Zbiornik nr 2 – niewielki wypłycony sródleśny zbiornik wodny; lustro wody w całości pokryte rzadkim w kraju zbiorowiskiem salwinii pływającej; miejsce rozrodu płazów (ropuchy szarej, żaby trawnej, żaby wodnej)
• Obszar na terenie Nowej Karczmy.
  • Rodzaj użytku ekologicznego: Starorzecze. Stanowisko rzadkich lub chronionych gatunków roślin i zwierząt, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
  • Obowiązująca podstawa prawna - uchwała nr XXVIII/2210/04 Rady Miejskiej Wrocławia z 21.10.2004 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny obszaru na terenie Nowej Karczmy. (Dz. Urz. Woj. Dol. z Nr 236 z dnia 3 grudnia 2004 r. poz. 3614).
  • Opis obszaru: naturalny charakter i wygląd zbiornika – starorzecze Odry, w miarę naturalny skład gatunkowy kompleksu leśnego wraz z obecnością starych dębów o znacznych obwodach pni, dobrze wykształcona roślinność szuwarowa na krańcach półn.-wsch. i półn.-zach. zbiornika, występowanie chronionych gatunków roślin, bogaty skład awifauny wodnej i leśnej, miejsce rozrodu i bytowania chronionych gatunków płazów i gadów, wysoki – jak na obszar wchodzący w skład miasta – stopień bioróżnorodności; grążel żółty, salwinia pływająca, konwalia majowa, goździk kropkowany. Płazy: ropucha szara, żaba wodna, żaba trawna, gady: zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka, ptaki: wiele gatunków ptaków wodnych i leśnych, ssaki: ryjówka aksamitna, jeż europejski.
• Starorzecze "Łacha Farna".
• Rodzaj użytku ekologicznego: Starorzecze.
• Obowiązująca podstawa prawna - uchwała nr XXI/671/00 Rady Miejskiej Wrocławia z 18.05.2000 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Wrocławia dla obszaru w rejonie ul. Janowskiej obrębu Pracze Odrzańskie (Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 1 z 2001 r. poz. 7).
• Opis obszaru: Starorzecze Odry o silnie zróżnicowanej linii brzegowej, brzegi częściowo strome; w części wschodniej porośnięte - pas drzew i krzewów; bezpośrednie sąsiedztwo pól uprawnych; w części zachodniej otoczony lasem grądowym - dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, grab zwyczajny, jesion wyniosły, bez czarny + podrost. Na brzegach - wierzba, chmiel; w runie lasu - konwalia majowa, sromotnik bezwstydny; wokół brzegów fragmenty szuwaru - pałka wąskolistna, pałka szerokolistna, turzyca, kosaciec żółty, trzcina pospolita; lustro wody pokryte - rzęsa drobną; płazy: żaba wodna, żaba jeziorkowa, żaba moczarowa, ropucha szara, traszka zwyczajna, gady: zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka, ptaki: liczne gatunki (m.in. trzciniak, turkawka), ssaki: rzęsorek rzeczek, ryjówka malutka i ryjówka aksamitna, zębielek karliczek, nietoperze (m.in. borowiec wielki, karlik większy, gacek brunatny, mopek).

Pomniki przyrody

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Na terenie Wrocławia znajduje się 111 pomników przyrody, w skład których wchodzi 191 obiektów przyrodniczych, w tym dwa pomniki przyrody nieożywionej (grupa skamieniałych pni i pojedynczy skamieniały pień). Pozostałe obiekty to przede wszystkim pojedyncze drzewa ale także grupy drzew, aleje, a nawet pnącza. Wśród gatunków rodzimych dominują dęby szypułkowe (Quercus robur) - 94 okazy, cisy pospolite (Taxus baccata) - 10 okazów, wiązy szypułkowe (Ulmus laevis) – 8 okazów, buki zwyczajne (Fagus sylvatica) – 6 okazów. Znaczny udział mają również gatunki obcego pochodzenia, przede wszystkim platany klonolistne (Platanus x hispanica ‘Acerifolia’) – 26 okazów a także perełkowce japońskie (Sophora japonica) – 8 okazów, i miłorzęby dwuklapowe (Ginkgo biloba) – 6 okazów. Ochroną objęto również dwa olbrzymie okazy bluszczu pospolitego (Hedera helix).

Największe skupiska pomników przyrody znajdują się w Ogrodzie Botanicznym i Parku Szczytnickim. Pierwsze wrocławskie pomniki przyrody powołano orzeczeniami Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w dniu 16 lutego 1953 r. Były to: grupa dębów szypułkowych przy ul. Różyckiego, dęby szypułkowe rosnące na wale Odry w pobliżu Ogrodu Zoologicznego, Dąb Dziadek przy ul. Kopernika i Dąb Piotra Własta przy ul. Wróblewskiego, grupa dębów w lesie Rędzińskim a także Dąb Jana Dzierżonia. Najnowszym pomnikiem przyrody jest platan klonolistny „Świadek” rosnący przy placu Jana Pawła II, ustanowiony uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 23 stycznia 2020 r.

Pomniki przyrody na Mapie przyrodniczej posiadają swoje fotografie.
Pomnik przyrody należy zidentyfikować za pomocą narzędzia , a następnie kliknąć w miniaturę zdjęcia - zostanie otwarte na nowej karcie przeglądarki, w pełnej rozdzielczości.